«خجالت‌آور است کشور مهد علم و ادب از نوشتن و خواندن محروم باشد»
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پسین هرمزگان به نقل از ایسنا، انقلاب اسلامی چگونه در به کمال رساندن شکوفایی عقلی و معرفتی میلیون ها ایرانی نقش داشت؟ پاسخ این سوال 40 سال قبل توسط یکی از نامدارترین رهبران مذهبی جهان داده شد. ایشان گفت: «تعلیم و تعلم عبادتی است که خداوند تبارک و تعالی ما را به آن دعوت فرموده است.»
هفتم دی سالروز تصمیمی تاریخی برای بسیج زنان و مردان بی‌سواد و ایجاد توانایی خواندن و نوشتن در آنان است. بینانگذار انقلاب اسلامی یازده ماه پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی در دی 1358 پیامی صادر کرد که در پی آن «نهضت سوادآموزی» متولد شد. امام در این پیام مردم را به قیام برای ریشه‌کن کردن بی‌سوادی فرا خواندند. پس از این فرمان بود که هسته مرکزی نهضت سوادآموزی با حضور نمایندگان وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و جهاد سازندگی، جهاد دانشگاهی و برخی روحانیون شکل گرفت و این سازمان به صورت شورایی اداره شد.
فرمان رهبر فقید انقلاب اسلامی در شرایطی صادر شد که تا قبل از تولد نهضت سوادآموزی، سازمان‌های تعلیمات اکابر، آموزش سالمندان، آموزش بزرگسالان، کمیته ملی پیکار جهانی با بی‌سوادی و جهاد ملی سوادآموزی طی سالهای 1315 تا 1357 وظیفه باسواد کردن بی‌سوادهای شهری و روستایی و بچه‌های دور مانده از تحصیل را بر عهده داشتند، اما گویا کارآیی لازم را نداشتند.
رهبر فقید انقلاب اسلامی علت صدور فرمان تاسیس نهضت سوادآوزی را این گونه توضیح دادند: «مایه بسی خجلت است که در کشوری که مهد علم و ادب بوده، در سایه اسلام زندگی کرده و طلب علم را فریضه می‌داند، از نوشتن و خواندن محروم باشد. ما باید در برنامه دراز مدت، فرهنگ وابسته کشورمان را به فرهنگ مستقل و خودکفا تبدیل کنیم.»
بنیانگذار جمهوری اسلامی، دیکتاتوری، ظلم و تبلیغات بیمحتوا را ثمره حاکمیت خاندان پهلوی و عامل عقب‌ماندگی مردم ایران دانستند و خطاب به آحاد مختلف مردم کشورمان گفتند: «ملت شریف ایران، شما می‌دانید که در رژیم گذشته آنچه بر ملت مبارز ایران سایه افکنده بود، علاوه بر دیکتاتوری و ظلم، تبلیغات بیمحتوا و هیچ را همه چیز جلوه دادن بود. ملتی که در همه ابعاد از حوایج اولیه محروم بود، وانمود می‌شد که در اوج ترقی است.»
ایشان یادآور شدند: «از جمله حوایج اولیه برای هر ملت که در ردیف بهداشت و مسکن بلکه مهمتر از آنهاست آموزش برای همگان است. مع‌الأسف کشور ما وارث ملتی است که از این نعمت بزرگ در رژیم سابق محروم و اکثر افراد کشور ما از نوشتن و خواندن برخوردار نیستند، چه رسد به آموزش عالی. مایه بسی خجلت است که در کشوری که مهد علم و ادب بوده و در سایه اسلام زندگی می کند که طلب علم را فریضه دانسته است، از نوشتن و خواندن محروم باشد.»
امام امت تاکید داشتند: «ما باید در برنامه دراز مدت، فرهنگ وابسته کشورمان را به فرهنگ مستقل و خودکفا تبدیل کنیم و اکنون بدون از دست دادن وقت و بدون تشریفات خسته کننده، برای مبارزه با بی‌سوادی به طور ضربتی و بسیج عمومی قیام کنیم تا ان‌شاءالله در آینده نزدیک هر کس نوشتن و خواندن ابتدایی را آموخته باشد. برای این امر لازم است تمام بی‌سوادان برای یادگیری و تمام خواهران و برادران باسواد برای یاد دادن به پا خیزند و وزارت آموزش و پرورش با تمام امکانات به پا خیزد و از قرطاسبازی تشریفات اداری بپرهیزد.»
ایشان با اعلام بسیج عمومی خطاب به آحاد جامعه تاکید کردند: «برادران و خواهران ایمانی، برای رفع این نقیصه دردآور بسیج شوید و ریشه این نقص را از بُن برکنید. تعلیم و تعلم، عبادتی است که خداوند تبارک و تعالی ما را بر آن دعوت فرموده است. ائمه جماعات شهرستان ها و روستاها مردم را دعوت نمایند و در مساجد و تکایا، باسوادان نوشتن و خواندن را به خواهران و برادران خود یاد بدهند و منتظر اقدامات دولت نباشند و در منازل شخصی، اعضای بی‌سواد را تعلیم کنند و بی‌سوادان از این امر سرپیچی نکنند. من از ملت عزیز امید دارم که با همت والای خود، بدون فوت وقت، ایران را به صورت مدرسه ای درآورند و در هر شب و روز و در اوقات بیکاری یکی - دو ساعت را صرف این عمل شریف نمایند.»
رهبر فقید انقلاب اسلامی به پیشنهاد استاد شهید مرتضی مطهری، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی را به عنوان رییس این سازمان منصوب کردند. امام امت در حکم قرائتی چنین تاکید کردند: «نظر به اهمیت امر سوادآموزی و گسترش فرهنگ و معارف اسلامی و با توجه به تجربیاتی که در این باره دارید، جنابعالی را به سمت نمایندۀ خود در سازمان نهضت سوادآموزی تعیین می‌نمایم. امید است با هماهنگی هر چه بیشتر با مسؤولان محترم این سازمان و وزارت آموزش و پرورش، مسؤولیت سنگین خویش را بهتر انجام دهید. بدیهی است که کمک و مساعدت دست اندرکاران امر نهضت و وزارت آموزش و پرورش و استفاده از تمامی امکانات موجود، پیروزی شما را بر عفریت بی‌سوادی که یکی از میراثهای شوم نظام طاغوتی است سریعتر می‌نماید. از خدای تعالی موفقیت شما را در این راه مسئلت دارم. والسلام علیکم و رحمة الله.»
آموزش‌های سازمان نهضت سوادآموزی از بدو تأسیس تا سال 1368 در دو سطح مقدماتی و تکمیلی انجام شد اما از این سال ساختار این سازمان قدری تغییر کرد و آموزش‌های آن به مدت 21 سال در سه سطح مقدماتی، تکمیلی و پایانی انجام شد. دوره پنجم بزرگسالان نیز با همکاری وزارت آموزش و پرورش از سال 1368 به عنوان یکی از دوره‌ها اجرایی شد. ساختار آموزشی نهضت سوادآموزی با تصویب شورای عالی آموزش و پرورش در سال 1390 بار دیگر تغییر کرد و سوادآموزان را در دو دوره سوادآموزی که معادل سوم ابتدایی و دوره انتقال که معادل ششم ابتدایی است را آموزش داد.
هدف از تشکیل نهضت سوادآموزی در اولین اساسنامه این سازمان «از بین بردن بی‌سوادی» و «رساندن باسوادان کشور به مرز 90 درصد» بود و حالا طبق اعلام مدیران این سازمان «باسوادان» کشور در دهه پنجم انقلاب کمی بیشتر از 88 درصد هستند.
انتهای پیام