خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها، عاطفه علیان: یک ماهی می‌شود که سال تحصیلی جدید زیر سایه سنگین کرونا آغاز شده است و با توجه به میزان شدت گرفتن شیوع کرونا در استان اصفهان محدودیت‌های یک هفته‌ای اعمال می‌شود؛ محدودیت‌هایی که آموزش حضوری مدارس را از دوازدهم مهرماه به تعطیلی کشانده است.

هم اکنون بالغ بر ۵۰۰ هزار دانش‌آموز مقطع ابتدایی در اصفهان با تکیه بر محتواهای آموزشی در بستر فضای مجازی دانش اندوزی می‌کنند چالش‌های پیش رو آنها کم نیست.

مریم شهبازی، معلم پایه اول ابتدایی در یکی از نواحی شش گانه اصفهان است که از نرم افزار شاد برای آموزش به دانش‌آموزانش استفاده می‌کند.

وی در گفت و گو با خبرنگار مهر در این ارتباط اظهار داشت: از صبح تا ظهر در مدرسه حاضر می‌شوم اما دو الی سه دانش‌آموز به شکل حضوری آموزش می‌بینند؛ پس از اتمام آموزش به آنها، همین آموزش را تولید محتوا می‌کنم و در اختیار مابقی دانش آموزان به صورت مجازی قرار می‌دهم.

مشکلات نرم افزاری به نام شاد / ‏استفاده‬ معلمان از دیگر شبکه‌های مجازی

وی افزود: آپلود و دانلود در نرم افزار شاد به کندی انجام می‌شود و همین باعث شده است از شبکه‌های اجتماعی دیگر استفاده کنیم.

این معلم پایه اول ابتدایی با اشاره به اینکه در طول ۲۵ سال سابقه تدریس در این پایه، سال تحصیلی جاری، منحصر به فرد است، ادامه داد: همه چیز برای معلمان، والدین و دانش آموزان مبهم است و مشخص نیست خروجی آموزش مجازی در مقطع مهم ابتدایی و به ویژه برای پایه اول چه باشد!

وی اضافه کرد: در این شرایط همراهی والدین بسیار مهم است اما همواره بر این اعتقادیم که والدین هیچ گاه نمی‌توانند در نقش معلمی ظاهر شوند.

عدم تعامل دانش آموزان با همدیگر از چالش‌های اساسی آموزش مجازی است

شهبازی یکی از چالش‌های اساسی آموزش مجازی به ویژه برای سنین خردسالی را عدم تعامل دانش آموزان با همدیگر اعلام کرد و گفت: اگرچه در وضعیت کنونی سلامتی دانش آموزان از اهمیت بالایی برخوردار است اما کمبود تعامل سازنده دانش آموزان با معلم و یکدیگر آینده نگران کننده‌ای را برای آنها رقم خواهد زد.

مریم صادقی که تنها فرزندش دریکی از مدارس غیرانتفاعی کلان شهر اصفهان در پایه اول ابتدایی مشغول تحصیل است، در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: با شیوع کرونا، مقطع پیش دبستانی دخترم ناقص طی شد و با شروع سال تحصیلی، وی به همراه دیگر همکلاسی‌هایش هر روز از ساعت هشت صبح تا یک بعدازظهر با همان مراسمات معمول آموزش حضوری از فضای مجازی استفاده می‌کند.

وی افزود: اگرچه شورای مدرسه بر تدریس به این شیوه جدیت دارد اما نمی‌توان حضور مداوم دانش‌آموز در فضای مجازی را با روش حضوری دانش آموزان در مدرسه یکسان سازی کرد.

تاخت و تاز کرونا و فراهم نبودن زیرساخت‌های آموزش مجازی

در سال تحصیلی جاری ۴۸۹ هزار و ۳۲۴ دانش‌آموز ابتدایی در استان اصفهان مشغول دست و پنجه نرم کردن در فضایی نامتعارف برای کسب دانش هستند؛ کرونا به شدت در اصفهان می تازاند و زیرساخت‌های آموزش مجازی برای تمامی دانش آموزان ابتدایی فراهم نیست و اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان سعی دارد از تمام بسترها برای رفع این نقیصه کمک بگیرد.

معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان با اشاره به اینکه سال تحصیلی جدید در استان با حضور ۴۸۹ هزار و ۳۲۴ دانش‌آموز در دوره ابتدایی که از این تعداد ۸۷ هزار و ۶۰ نفر در پایه اول و۲۱۴ هزار و ۴۲ دانش‌آموز دوره اول متوسطه و ۱۷۶ هزار و ۸۵۲ دانش‌آموز دوره دوم متوسطه و۱۶ هزار و ۴۶۷ نوآموز پیش دبستانی آغاز شده است، اظهار داشت: هرگونه تصمیم گیری در راستای بازگشایی مدارس برعهده ستاد مقابله با کرونا است و با توجه به شرایط موجود تصمیم ستاد مقابله با کرونا اعمال عدم حضور دانش آموزان و انجام آموزش به صورت غیر حضوری در هفته جاری است.

مؤثرترین نحوه آموزش در دوره اول ابتدایی به ویژه پایه اول به شکل حضوری است

شهین جوانی با تاکید بر اینکه مؤثرترین نحوه آموزش در دوره اول ابتدایی به ویژه پایه اول به شکل حضوری است، ادامه داد: در هفته جاری مصوب شده است آموزش به شیوه غیرحضوری دنبال شود و کادر اجرایی در مدارس حاضر باشند اما معلمان می‌توانند یا از امکانات مدارس برای آموزش غیرحضوری بهره مند شوند و یا در منازل تدریس خود را انجام دهند.

بر این اساس بعدازظهرها بهترین زمان تدریس برای پایه ابتدایی است چراکه والدین شاغل در کنار دانش آموزان قرار می‌گیرند و زیرساخت‌های اینترنت جوابگو این طیف از دانش آموزان خواهد بود

وی افزود: اولویت اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان شبکه شاد است که محتواهای آموزشی افلاین قابل توجهی در این نرم افزار بارگذاری شده است و قابلیت‌ها و امکاناتی جدیدی برای آن نیز در سال جدید ایجاد شده و برای حل بعضی از نواقص این نرم افزار ازجمله پوشش دهی و غیره وزارت آموزش و پرورش در حال پیگیری و رفع نقایص است.

معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان با اعلام اینکه استفاده از اینترنت نرم افزار شاد رایگان است، بیان داشت: در دوره ابتدایی همکاری والدین به عنوان شرکای آموزش نقش مهمی را ایفا می‌کنند و بر این اساس بعدازظهرها بهترین زمان تدریس در این پایه است چراکه والدین شاغل در کنار دانش آموزان قرار می‌گیرند و زیرساخت‌های اینترنت جوابگو این طیف از دانش آموزان خواهد بود.

وی به والدین توصیه کرد: در سال تحصیلی جاری همکاری والدین بسیار مهم است و انتظار می‌رود والدین با معلم هماهنگ شوند.

جوانی به دانش آموزان اصفهانی که به اینترنت دسترسی ندارند هم پرداخت و گفت: با همکاری سایر دستگاه‌ها و مخابرات استان اصفهان، زیرساخت‌های اینترنت در تمامی مدارس استان اصفهان فراهم شده است و اگر هنوز مدرسه‌ای به زیرساخت‌های اینترنت مجهز نیست قابل پیگیری است.

وی افزود: با کمک خیران اصفهانی و راه اندازی پویش محلی و کمک برخی از شهرداری‌ها برای تعداد اندکی از دانش آموزانی که فاقد امکانات آموزشی هستند و تجهیزات لازم اعم از تلفن همراه و غیره استان تهیه شده است اگرچه هنوز هم راه طولانی تا پوشش صددرصدی باید بپیماییم.

معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان به درسنامه های آموزشی که توسط راهبران آموزشی و معلمان در مناطق محروم استان اصفهان به دست دانش آموزان می‌رسد هم گریزی زد و گفت: کادر اجرایی و معلمان راهبران آموزشی به ویژه در مناطقی که دسترسی به تجهیزات اینترنت مهیا نبود حاض رشدند و دانش آموزان علاوه بر دریافت درسنامه های آموزشی وضعیت تحصیلی شأن نیز بررسی می‌شود.

حضور تیم‌های نظارتی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان هم در تمام مناطق

وی اضافه کرد: تیم‌های نظارتی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان هم در تمام مناطق و نواحی بازدیدهای متعدد به عمل آورده تا روند آموزشی دانش آموزان مورد رصد قرار بگیرد و مشکلات تا حد امکان بررسی و رفع شود.

جوانی ضعف پهنای باند اینترنت را محدود به استان اصفهان ندانست و گفت: شیوه آموزش مجازی در دنیا با چالش‌هایی روبرو است و حتی کشورهای پیشرفته هم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و چه بسا مطالعات نشان می‌دهد که آموزش و پرورش ایران توانسته موضوع را به خوبی مدیریت کند.

با وخیم شدن شرایط کرونا در اصفهان، مردم در حال تجربه شیوه‌های جدیدی از زندگی هستند؛ یکی از این تجارب، تغییراتی است که در سیستم آموزشی ایجاد شده و درصد زیادی از خانواده‌ها که فرزندان دانش‌آموز دارند با آن مواجه هستند؛ با شروع سال تحصیلی جدید برخی از مدارس آموزش آنلاین و آموزش از طریق رسانه‌های اجتماعی مختلف را در دستور کار خود قرار داده اند.

به دنبال این شرایط جدید، والدین اصفهانی با نقش و وظایفی جدید و متفاوت از قبل رو به رو شده‌اند. بدیهی است که نقش مشارکتی و مکمل والدین و همکاری آنها با معلمان می‌تواند در افزایش کیفیت تحصیلی دانش آموزان مهم باشد.

کارشناس ارشد روانشناسی در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه برخی دانش آموزان از خودکنترلی و خودتنظیمی بالایی برخوردارند و حتی در شرایط آموزش آنلاین و غیر حضوری نیز کارایی و کارآمدی بالایی دارند، اظهار داشت: در برخی دانش آموزان به ویژه دانش آموزان مقطع ابتدایی نظارت والدین بر شرایط تحصیلی فرزندشان برای افزایش کیفیت وضعیت آموزشی آنها در شرایط کنونی تأثیرگذار است.

کنترل و مداخله بیش از حد نیاز در امور آموزشی فرزندان تداخل در نقش آنها به عنوان والد ایجاد خواهد کرد و بیش از آنکه سودمند باشد عواقب نامطلوبی را به دنبال خواهد داشت

ضرورت تعامل والدین با معلمان

تکتم اکبری، با تاکید بر ضروری بودن تعامل والدین با معلمان بیان داشت: در شرایط موجود و در راستای ارتقا همفکری و بهره مندی از تجارب معلمان تعامل و گفتگو بین معلمان و والدین بسیار مهم است.

وی اضافه کرد: چنانچه والدین وظایفی برای خود در نظر بگیرند که بیش از حد توانشان باشد به مرور به فرسودگی و تنش با فرزندانشان منجر خواهد شد؛ کنترل و مداخله بیش از حد نیاز در امور آموزشی فرزندان تداخل در نقش آنها به عنوان والد ایجاد خواهد کرد و بیش از آنکه سودمند باشد عواقب نامطلوبی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین حفظ تعادل در میزان مشارکت در امر تحصیل دانش آموزان از جانب والدین ضروری است.

اکبری به امکاناتی برای برقراری ارتباط با فضای کلاس اعم از تلفن همراه و تبلت برای دانش آموزان را در شرایط کنونی ضروری دانست و گفت: لازم است دانش‌آموز این اطمینان را داشته باشد که در تمام مدت کلاس این وسیله به طور کامل در اختیار اوست.

فضایی ثابت از خانه به امر آموزش اختصاص داده شود

وی افزود: اگر خانواده‌ها شرایط و فضای لازم را دارند، بهتر است اتاقی مستقلی به فرزندشان اختصاص دهند و در صورتیکه این امکان برای آنها فراهم نیست مطلوب است فضایی ثابت از خانه به امر آموزش اختصاص داده شود؛ به طوری که این محل از عوامل حواس‌پرتی از جمله آشپزخانه یا تلویزیون یا دیوارهای شلوغ دور باشد و حتی این مکان دور از تختخواب بوده و تا حد امکان از میز و صندلی استفاده شود.

این کارشناس ارشد روانشناسی با بیان اینکه نیاز است والدین و سایر اعضای خانواده در زمان برگزاری کلاس‌ها تا حد امکان از ایجاد سرو صداهای مزاحم مانند تماشای تلویزیون و گوش دادن به موسیقی، گفتگو با یکدیگر یاگفتگوی تلفنی با صدای خیلی بلند پرهیز کنند، توصیه کرد: بهتر است والدین در طول زمان برگزاری کلاس‌های آنلاین، رفت و آمد به اتاق یا فضای اختصاص یافته به فرزندشان را محدود کنند تا دانش‌آموز علاوه بر تمرکز بالاتر، احساس استقلال بیشتری داشته باشد.

وی اضافه کرد: بهتر است والدین شرایطی را ایجاد کنند که تلفن همراه، تبلت یا سیستمی که دانش آموزان برای امر آموزش استفاده می‌کنند، حاوی اطلاعات اضافی دیگر از جمله بازی‌های متنوع نباشد چرا که برای بچه‌ها جذابیت بالایی دارد و می‌تواند عامل حواس‌پرتی شود.

اهمیت در دسترس بودن والدین در زمان حضور دانش آموز در کلاس

اکبری به حضور والدین در کنار دانش آموزان پایه ابتدایی تاکید ورزید و تصریح کرد: چنانچه والدین شاغل هستند و در منزل حضور ندارند سعی کنند به صورت تلفنی پاسخگو فرزندشان را راهنمایی کنند؛ چرا که حتی اگر والدین آشنایی کافی با تکنولوژی را هم نداشته باشند اما در دسترس بودن آنها در این موقعیت‌ها باعث دلگرمی و کاهش نگرانی فرزندان خواهد بود.

وی مشکلاتی نظیر قطع و وصل اینترنت در زمان کلاس‌های آنلاین را مشکل شایعی دانست که تمام دانش آموزان تجربه می‌کنند و اظهار داشت: برخی از دانش آموزان به ویژه در سنین پایین‌تر، ممکن است به دنبال چنین مشکلاتی اضطراب و نگرانی بالایی را تجربه کنند. والدین در چنین موقعیت‌هایی می‌توانند با همدلی و دلگرمی و اطمینان بخشی به فرزندشان به حفظ آرامش او کمک کنند و معلمان این اطمینان خاطر را برای دانش آموزان ایجاد کنند که چنانچه در طول کلاس با مشکلی مواجه شوند، امکان در اختیار داشتن مطالب تدریس شده را خواهند داشت، در این صورت اضطراب ناشی از چنین عواملی کاهش خواهد یافت.

حضور به موقع در کلاس‌های آنلاین نیز مانند آموزش حضوری باید رعایت شود و این امر در صورت داشتن خواب شبانه کافی به راحتی میسر خواهد شد؛ بنابراین نقش والدین در نظارت بر این موضوع مهم باید پررنگ باشد

این کارشناس ارشد روانشناسی یکی از فاکتورهای اساسی برای بهبود کیفیت آموزش را توجه به خواب و تغذیه مناسب دانش آموزان دانست و افزود: حضور به موقع در کلاس‌های آنلاین نیز مانند آموزش حضوری باید رعایت شود و این امر در صورت داشتن خواب شبانه کافی به راحتی میسر خواهد شد؛ بنابراین نقش والدین در نظارت بر این موضوع مهم باید پررنگ باشد.

وی افزود: همچنین نیاز است دانش آموزان قبل از تشکیل کلاس، همانند کلاس‌های حضوری صبحانه مناسب و کافی میل کرده باشند و نیز دقایق استراحت مابین کلاس‌ها نیز بهتر است از مواد غذایی کم حجم و مقوی استفاده کنند و نوشیدن آب کافی نیز ضروری است.

اکبری با اشاره به اینکه چنانچه والدین شاغل هستند بهتر است قبل از ترک منزل، تغذیه مناسب فرزندشان را آماده کرده و در دسترس او قرار دهند، گفت: مطلوب است والدین بر این موضوع نظارت داشته باشند که دانش آموزان در زمان استراحت مابین کلاس‌ها به فعالیت‌هایی از جمله بازی‌های کامپیوتری و یا هرگونه استفاده دیگر از گوشی و یا تبلت اشتغال نداشته باشند؛ چرا که این گونه فعالیت‌ها خستگی ذهنی را به همراه خواهد داشت. دانش آموزان می‌توانند این تایم‌های کوتاه مدت را به فعالیت‌های بدنی سبک، گفتگو با اعضای خانواده یا یک سرگرمی مفرح کوتاه اختصاص دهند.

راهکارهایی برای عدم توجه کافی دانش آموزان در فضای مجازی

وی به یکی از موضوعات مهم نظیر عدم توجه کافی دانش آموزان در فضای مجازی گریزی زد و افزود: یکی از شکایات والدین این است که فرزندشان نمی‌تواند به طور مستمر تمامی زمان کلاس را پشت سیستم بنشیند و چندین دفعه در طول زمان کلاس، صندلی خود را ترک می‌کند.

این کارشناس ارشد روانشناسی توصیه کرد: والدینی که با چنین مشکلی از جانب فرزندشان روبرو هستند، نیاز است از ایجاد تنش و جدل و جنجال با فرزندشان اجتناب کنند و لازم است در اولین فرصت این مشکل را با معلم و نیز مشاور مدرسه در میان بگذارند. تکنیک‌هایی وجود دارد که مشاوران مدرسه می‌توانند آنها را به والدین آموزش دهند تا آستانه تحمل دانش آموزان افزایش یابد. اما چنانچه این مشکل اختلال جدی در عملکرد دانش‌آموز ایجاد کرده باشد ممکن است ناشی از اختلال ( ADHD)اختلال بیش فعالی-نقص توجه) باشد که ضروری است مشاوران بررسی‌های لازم را به عمل آورده و به متخصصان مربوطه ارجاع دهند.

وی افزود: چنانچه دانش آموزی در یک یا چند درس با مشکلی در یادگیری مواجه است، والدین حتماً این مشکلات را با معلم یا معلمین مربوط به آن دروس مطرح کنند.

اکبری به والدین توصیه کرد: حتی درصورتیکه والدین به محتوای دروس مسلط باشند بهتر است به طور مستقیم در زمینه تدریس به فرزندشان اقدام نکنند؛ چراکه آموزش و تدریس شرایط خاص خود را داراست بنابراین حتماً با معلمان در ارتباط باشند تا نحوه مشارکت و نقش آنها برای حل و یا کاهش مشکلات یادگیری و آموزشی فرزندشان از طریق هماهنگی و همفکری با معلم یا معلمان انجام شود.

وی به یکی دیگر از دغدغه‌های والدین که انجام به موقع تکالیف است هم اشاره‌ای کرد و گفت: هماهنگی والدین و معلمان در این مورد بسیار مؤثر است. معلمان می‌توانند ساعت مشخص و ثابتی را برای ارسال تکالیف تعیین کنند و این ساعت را حتماً به دانش آموزان کلاس اعلام کرده و بر آن تاکید کنند؛ چنانچه دانش آموزان بدانند که قوانین کلاس مشخص است و معلمان بر اجرای آن مصمم و جدی هستند، به مرور خود را با قوانین کلاس تطبیق خواهند داد و ضروری است که در این مورد والدین کاملاً هماهنگ با معلمان عمل کرده و در ارسال به موقع تکالیف اهتمام ورزند.

اکبری با تاکید بر صیانت از سلامتی جسمانی و روانی فرزندان در این ایام گفت: در صورت بروز و وجود مشکلات آموزشی، فرصت جبران در آینده وجود خواهد داشت. آنچه اصل و اساس است ایجاد فضای مطلوب و به دور از تنش در محیط خانواده است تا کودکان و نوجوانان تا حد امکان شرایط به دور از اضطراب و استرس را تجربه کنند.

اکنون که حال اصفهان و شهروندانش با شیوع کرونا هیچ خوب نیست و محدودیت‌های یک هفته‌ای کرونایی در نصف جهان حاکم شده است، لازم است مسئولان با توجه و رسیدگی‌های لازم جهت فراهم کردن شرایط مطلوب اینترنت و تجهیز بیشتر مدارس برای میسر شدن امکان تدریس غیرحضوری اهتمام ورزند؛ از سوی دیگر والدین با صبوری و تعامل با معلمان به ویژه برای پایه‌های نخستین تحصیلی سعی کنند تا فرزندان این سرزمین با آسودگی خاطر دانش آموزی کنند.