به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پسین هرمزگان به نقل از ایسنا، حجت الاسلام علی ذوعلم در نشست علمی تخصصی تجربه‌های برگرفته از روند گذشته تحول در آموزش و پرورش، ترسیم چشم انداز آینده که در پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش برگزار شد با بیان اینکه یک سوال اساسی مطرح این است که تحول در نظام تربیتی به چه معناست؟ گفت: در اسناد تحولی تولیدشده تعریفی از این تحول، شاخص‌ها، عرصه‌ها، تقدم، تاخیر و طراحی این تحول نمی بینیم، علی رغم اینکه متن مفصلی درباره مبانی نظری تحول داریم اما شما اصلا شاهد مبانی تحول نیستید بلکه مبانی تربیت است و بعد هم ساحت‌های تحول و شش زیرنظام و ... تعریف شده است.

وی افزود: آیا همه گزاره‌های سند تحول نقطه تحول را نشان می دهد؟امروز همین سندتحول و مبانی نظری آن از افتخارات جمهوری اسلامی است و آن را قبول دارم، ولی سند فقط یکی از اجزای لازم برای تحول بوده است.

ذوعلم با بیان اینکه تحول یعنی در وضع موجودی قرار داریم که پاسخ دهنده وضع مطلوب نیست و باید به وضع مطلوب تغییر کند گفت: باید این وضع مطلوب را ترسیم کنیم و ترتیب ایستگاهها و مقاصد را مشخص و برای مراحل بتدریج راهکار ارائه دهیم.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با بیان اینکه کلیت سندتحول را راهگشا می دانم از این جهت که آرمانهای ما را نشان می دهد اظهار کرد: رسیدن به مدرسه محوری، حیات طیبه، ارتقای هویت افراد و ... حتما لازم بوده اما آیا کافی هم هست؟ به نظر می رسد هنوز در آن نقطه قرار داریم و از هشت نه سالی که از تدوین آن می گذرد هنوز نقشه راه تعیین کننده، جامع و مشخصی نداریم. در این مدت اقداماتی با اسم تحول صورت گرفته که برخی ضد مبانی نظری تحول بوده و تصمیماتی اتخاذ شده که بازدارنده هم بوده است.

وی تاکید کرد: از عنصرتاثیر گذار در تحول واقعی که بسترها و زیرساخت های پشتیبانی کننده تحول بوده غافل بوده‌ایم. آیا می توان با بخشنامه‌های متعدد که دائم به مدارس مناطق و استانها حد می زنیم تحول ایجاد کرد؟ ما داستان سرایی کرده‌ایم اما نقشه راه هنوز ارائه نشده است.

ذوعلم با اشاره به اینکه درباره نظریه سیاسی، اقتصادی، حقوقی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی چنین متنی نداریم، اما درباره تربیت یک سند داریم که بسیار مهم است و همه آن را قبول دارند عنوان کرد: سند تحول آورده ارزشمندی است که لازم بوده اما کافی نبوده است.

وی ادامه داد: برای ترسیم ابعاد تحول، کار پیچیده‌ای در پیش است. در همه لایه‌های آموزش و پرورش با عوامل انسانی مواجهیم. باید به تصمیمات روشنی برسیم. در زیرنظام مالی و اقتصادی، برنامه درسی و ... چرخش‌هایی بیان شده که بسیار ارزشمند است، اما برداشت‌ها درباره همین چرخش ها یکسان نیست و نگاه عملیاتی روشنی را به کنشگر تربیتی ارائه نمی دهد. فرهنگ رسوب کرده موجود، مانع می‌شود و کار به غایت مشکل است.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با اشاره به اینکه اگر بتوانیم در بازه زمانی ۴۰ ـ۵۰ ساله مسیر تحول را بسازیم و ریل گذاری کنیم که قطار متناسب با آن حرکت کند به دستاورد بزرگی رسیده‌ایم اظهار کرد: نوآوری فلسفی و علمی در باب تعریف " تربیت" بسیار الهام بخش و قابل امتداد است و اگر بتوانیم برای معلم و مدیر این نکته را بگوییم و زمینه سازی کنیم که می‌خواهد به تکوین هویت دانش آموز کمک کند بسیار مهم است نه اینکه یک شهروند بله قربان‌گو باشد.

وی ادامه داد: انسان در نگاه فلسفه تعلیم و تربیت یک موجود انتخاب کننده، اندیشه ورز و دارای اراده است. کافی است موانع برطرف و زمینه رشد و شکوفایی او فراهم شود. دانش آموز باید بتواند معلم را به چالش بکشد و ما باید به همین به چالش کشیدن نمره بدهیم. اگر دانش آموزی سوال معقولی کرد که معلم نتوانست به او پاسخ دهد وی باید به همان سوال نمره بدهد.

ذوعلم با بیان اینکه برخی تلاش کرده اند تعریف ارائه شده برای تربیت را امتداد بدهند که چندان شفاف نبوده است اظهار کرد: رسالت انجمن فلسفه تعلیم و تربیت امتداد این سند از ابعاد مختلف است و باید صدها کتاب و مقاله برای مخاطبان مختلف از بین سند استخراج و تبیین می کردیم تا به امتداد گفتمانی می رسید.

وی اضافه کرد: امروز در برنامه‌ریزیها، سیاست گذاریها و پژوهش‌ها هنوز دچار چالشهای جدی هستیم، زیرا سند خوانده نشده و به فهم عمیق و جهت دهنده رفتار تبدیل نشده است، البته رسیدن به این نقطه که نیازمند تحول هستیم بسیار دستاورد بالایی بوده است. اینکه مبانی نظری تولید شده که افق مطلوب را نشان داده و مدارس به تکاپو افتادند و سعی در اجرای آن دارند دستاورد مبارکی است.

ذوعلم افزود: به هر استانی رفتم شاهد بودم که مدرسه نشاط دارد و دانش‌آموز پرسش می‌کند و کلاس تعاملی اداره می‌شود، اگر سند تحول نبود برداشت‌های نادرست مانع ایجاد می‌کرد و با همین چرخش‌های سند است که می گوییم دانش آموز باید فکور و پرسشگر باشد، بیندیشد، فکر کند و سوال کند و چالش فکری ایجاد کند.

وی با بیان اینکه امروز به این نتیجه رسیدیم اگر سازمان بخواهد خودش همه محتوا را تولید کند به سمت انحصارگرایی و بسته بودن رفته است عنوان کرد: به همین علت دست به بازآرایی تشکیلاتی زدیم و به این نتیجه رسیدیم که ۱۱ حوزه یادگیری شکل بگیرد.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تاکید کرد: تحول نیازمند همفکری و همسویی عمیق و یک شجاعتی برای اجرا است. باید هزینه‌اش را نیز بپردازیم. 

وی با بیان اینکه ما به آینده تحول امیدواریم گفت: باید بسترهای فکری عمیق تر شود و مجموعه‌های مختلف به یک همسویی در غایت تحول که در مبانی نظری مطرح شده است برسند.

ادامه دارد