کتابخانه‌های آموزشگاهی از مهم‌ترین ابزارهای تدریس تلقی می‌شوند
تقویت بنیه برنامه‌های درسی و غنا بخشیدن به آن‌ها از جمله وظایف اساسی کتابداران در کتابخانه‌هاست. برای نیل به این مهم، کتابدار می‌بایست به کلیه دروس و مباحث مرتبط با آن‌ها توجه نشان دهد و در باب هر یک مطالب و منابع متنوع و گسترده‌ای را در کتابخانه گردآورد و راه‌های دستیابی به آن‌ها را آسان سازد. محققان در پژوهشی با عنوان «اهمیت حضور کتابداران در رابطه با میزان مطالعه دانش‌آموزان» آورده‌اند، «حساسیت کتابدار نسبت به مباحث درسی از معلمان دروس فراتر می‌رود زیرا آنچه فراهم می‌آورد نه تنها تغذیه اطلاعاتی دانش‌آموزان را تامین می‌کند بلکه معلمان را نیز با اطلاعات مرتبط با مباحث مطرح شده در دروس مجهز می‌سازد».
در این پژوهش که توسط شهرزاد فرداکبری دانشجوی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی گرایش کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی تهران انجام شده نشان می‌دهد، متخصصان کتابداری، کتابخانه‌های آموزشگاهی را «آزمایشگاه یادگیری» نامیده‌اند زیرا کانونی برای پرورش قوای ذهنی، برانگیختن حس کنجکاوی، تقویت آموزش و پژوهش، توسعه دید علمی و اجتماعی و بهبود مسیر مطالعاتی دانش‌آموزان شناخته شده‌اند.
همچنین، منابع کتابخانه‌های آموزشگاهی در گسترش توانایی‌های زبان و گفتار، بیان و تخیل کودکان و نوجوانان تاثیر شگرفی دارد که این موجب ژرف اندیشی و تقویت دانش پایه آن‌ها خواهد بود. یک کتابخانه آموزشگاهی غنی قادر است که در امر مشاوره و برنامه‌ریزی تحصیلی به گونه‌ای عمل کند که مباحثی مانند تدریس، بحث، گفت‌وگو و پرسش‌های کلاسی، تکالیف، فعالیت درسی، انجام فرآیند پژوهش، مطالعات جنبی، سنجش و ارزشیابی براساس متون درسی و غیر درسی، تکمیلی و کمک آموزشی را به بهترین شکل پاسخگو باشد.
محققان می‌گویند، پذیرش رابطه میان کتابخانه و برنامه‌های درسی مستلزم قبول این واقعیت است که در آموزش خلاق، دانش‌آموزان نقش فعال‌تری در برنامه‌ها و نیز در جریان فراگیری بر عهده دارند. داد و ستد علم و معرفت نیز در زمان محدود و مشخص کلاس درس نمی‌تواند تحقق یابد و در چارچوب درسنامه نیز محدود نیست. گسترش معرفت حاصل پژوهش و تتبع، ارائه آن برای آگاهی دیگران و بحث و تبادل اندیشه است. این بدان معناست که محوریت کلاس درس باید از معلم به شاگرد انتقال یابد.
بهره‌گیری از کتابخانه آموزشگاهی به واسطه کتابدار متخصص از عناصر اساسی آموزش پایه شمرده می‌شود. تجربیات آموزشی، در کشوره‌های پیشرفته، این مسئله را اثبات کرده که اساسا و لزوما، کتابخانه‌های آموزشگاهی از مهم‌ترین ابزارهای تدریس، یاددهی و یادگیری تلقی شده‌اند. حذف احتمالی و حتی کارکرد ضعیف آن‌ها، در نظام آموزشی، می‌تواند برابر با ایجاد خلا در امر تعلیم و تربیت باشد که در نتیجه آموزش و پرورش از رسیدن به اهداف متعالی خود باز می‌ماند.
کتابخانه آموزشگاهی بخش یا جزئی از ساختار مدرسه است
کتابخانه آموزشگاهی بخش یا جزئی از ساختار مدرسه است که برای خدمت به اهداف سازمان مادر موجودیت یافته است. این کتابخانه در صورتی که در سیستم آموزشی به رسمیت شناخته شود بر پیشرفت اندیشه و فرهنگ دانش‌آموز عمیقا اثر می‌گذارد. آنچه که به عنوان هدف نهایی کتابخانه‌های آموزشگاهی مورد توجه قرار می‌گیرد. آموزش تفکر منطقی برای تصمیم درست در موقعیت‌های مختلف زندگی است و نقش کتابدار در کتابخانه‌های آموزشگاهی مهم و قابل توجه است.
کتابدار با معلمان و کارشناسان برنامه‌ریزی آموزشی کار می‌کند تا بتواند پیشرفت علمی و تفکر انتقادی مورد لزوم برای موفقیت در زندگی را برای دانش‌آموزان فراهم کند و این زمانی میسر می‌شود که جامعه مدرسه به کتابدار به عنوان یک متخصص اطلاعات نگاه کند. ایجاد عادت به مطالعه و تقویت آن و لذت از خواندن، برانگیختن ذوق مطالعه در کودک و نوجوان، به منظور یافتن اطلاعات و هم به جهت سرگرمی، از ضرورت حضور کتابداران در نظام آموزش و پرورش محسوب می‌شود که می‌بایستی با فراهم آوری مجموعه‌ای از خواندنی‌های مناسب و مفید و ایجاد محیطی زیبا، دلچسب و نشاط آور، زمینه را برای رغبت بیشتر به مطالعه و کتابخوانی در میان دانش‌آموزان فراهم ساخت تا آنان به این امر عادت کرده و رضایت خاطر داشته باشند و در نهایت از این فضا لذت ببرند.
پژوهشگران می‌گویند، کتابخانه‌های آموزشگاهی بسان بازوان نیرومند آموزشگاه‌ها می‌توانند نقش مهمی در اهداف کلی آموزش و پرورش که پیشبرد برنامه‌های آموزشی، بالابردن آگاهی و غنای فرهنگی، سوادآموزی و مهارت در خواندن، آشنایی با روش تحقیق، عادت به مطالعه و لذت بردن از آنان و نیز گذراندن اوقات فراغت دانش‌آموزان ایفاء کنند. براساس نتایج به دست آمده در پژوهش حاضر می‌توان نتیجه گرفت که اهمیت حضور کتابداران در رابطه مطالعه دانش‌آموزان در نظام آموزش و پرورش در پیکره آموزشی و پرورشی نقش موثری خواهد داشت.
همچنین از این رو می‌توان گزارش داد که کمبود نیروی انسانی متخصص در عدم حضور کتابداران در نظام آموزش و پرورش تاثیر گذار است. استخدام نیروهای متخصص (کتابدار) بهره‌وری از کتابخانه‌های آموزشگاهی افزایش خواهد یافت. بنابراین با پژوهش صورت گرفته براساس کمبود بودجه و نیروی انسانی متخصص(کتابدار) دانش‌آموزان هم از کتابداران آموزشگاهی محروم مانده‌اند و همین امر باعث شده که دانش‌آموزان از مطالعه فاصله بگیرند و انگیزه‌ای برای کتابخوانی نداشته باشند. اگر نظام آموزش و پرورش با چشم اندازی دقیق‌تر به این مسئله توجه داشتند نباید فرزندان کشورمان از سنین خیلی پایین به تکنولوژی‌های امروزی رو بیاورند و از فرهنگ مطالعه به دور باشند.
این پژوهش در کنفرانس بین‌المللی رویکردهای نوین در علوم انسانی ارائه شده است.
انتهای پیام