خبرگزاری مهر ، گروه استان‌ها ـ  محمدحسین صانعی*: تجارب علمی و تجربی نشان می دهند که برای موفقیت یک وزارت خانه، سازمان و نهادی فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، صنعتی و.... شروطی مثل بودجه خوب، زمان بندی، کیفیت کار، منابع انسانی متخصص و متعهد و مدیریت کارآمد ضروری هستند. اگر همه شروط وجود داشته باشند ولی مدیریت کارآمدی نباشد، بازده کار رضایت بخش نخواهدبود. چون بدون مدیر کارآمد نمی توان تصمیم درستی گرفت، از منابع مالی و سرمایه ای به درستی بهرهمند شد و از توان و استعداد نیروی انسانی بخوبی استفاده کرد و چه بسا با یک مدیر ناکارآمد، بهترین عامل موفقیت یعنی نیروی انسانی نیز به انفعال و بی تفاوتی کشیده شود و حجم بالای از توان و استعداد آنان ذایل و نابود شود. اتفاقی که سالهاست در اثر ناکارآمدی مدیران عالی دستگاه عظیم تعلیم و تربیت دامنگیر  اصلی ترین قلمرو آموزش و پرورش یعنی مدارس شده است.  

جناب آقای وزیر امروزه مدرسه در جامعه ما به عنوان یکی از جوامع والای جهان به نهاد بی ابتکار، ایستا، منفعل و تابع بخش نامه های اداری شتاب زده تبدیل شده که نه اهتمام به اهداف دارد و نه چشم اندازی را پیش رو دارد و نه استراتژی و راهبرد مشخصی را دنبال می کند. بدیهی است مدرسه ای که هدف، چشم انداز و  استراتژی نداشته باشد، نمی داند در بلندمدت به کجا باید برود، چنین مدرسه ای اگر مشکلی بر مشکلات جاری نیفزاید، قطع یقین در ساختن جامعه و مهندسی تحولات اجتماعی نقشی نخواهد داشت. حال آنکه مدرسه به عنوان یک مجموعه ای هدفمند باید در چارچوب اصول روشنی حرکت کند و برای نیل به مقاصد از پیش تعیین شده ای تکاپو کند و نه اینکه سه روز مانده به شروع سال تحصیلی، مدارس بدون آمادگی مجبور به تبعیَت از دستور غیر کارشناسی مقامات مافوق خود شوند.

در واقع مدرسه امروز ما تبدیل به مدرسۀ منفعل، بی برنامه و ناتوانی شده است که حلقه ای از چرخه معیوب خانه، جامعه و آموزش و پرورش است که از سر چشمه آن آب زلال به پهن دشت استعداد های دانش آموزان جاری نمی شود. 

جناب وزیر انتظار مردم و جامعه فرهنگی از شما این است که باید کاملاً نسبت سلامتی معلمان و دانش آموزان حساس باشید و بدون اینکه از اهداف عالیه تعلیم و تربیت غافل شوید با اندیشه و حسن تدبیر و در نظر گرفتن مصالح جامعه و رسالت خطیری که در هدایت دستگاه عظیم فرهنگی کشور دارید، واکنش نشان دهید و راه پر صوابی را در پیش گیرید و از تصمیمات شتاب زده، واکنشی و بالطبع ناپایدار اجتناب کنید، نه اینکه در این شرایط خطرناک معلمان را ملزم به حضور در مدارسی کنید که بسیاری از آنها فاقد امکانات اولیه بهداشتی هستند و از طرف دیگر دانش آموزان را مخیَر به حضور در مدرسه کردید.

لابد نمی دانید، سالهاست که مدارس ما به دلیل به روز نبودن برنامه های آموزشی و تربیتی و حاکمیَت روشهای موعظه ای خشک، توصیه های آمرانه و برنامه های کلیشه ای وصله و پینه ای مطلوب دانش آموزان نیستند و دانش آموزان تنها به این دلیل که مجبورند، به مدرسه می روند، والا به یادگرفتن چیزی که برای زندگی حال و یا آیندۀ آنان ارزشمند باشد، امیدی ندارند. مخیَر بودن دانش آموزان برای حضور در مدارس به منزله تعطیلی مطلق آنهاست، اگر درصد قلیلی از دانش آموزان در مدارس حاضر می شوند، یا به دلیل گرفتاری والدین است که مجبورند در مدرسه حضور یابند و یا از امکانات فضای مجازی محرومند که باید فکری برای آنها کرد و نه اینکه معلم را قربانی کمبودهای غیر آموزشی کنید و او را ملزم کنید که عهده دار نگهداری از چند دانش آموزی باشد که مشکل غیر آموزشی دارند.

این رفتار بیانگر این حقیقت است که شما نه معلم را دوست دارید و نه برای او شأن و منزلتی قائل هستید و  نه خود را مسئول حفظ سلامت معلم و خانواده او می دانید، در حقیقت شما دارید با جان معلمان بازی می کنید و قطعاً  توفیقی در کار نخواهید داشت، اما اگر توفیقی بدست نیاوردید، معلمان را مقصر ندانید، بلکه اشتباه را در خود و هم فکران خود جستجو کنید که اشتباه بزرگی را مرتکب شدید و اگر زودتر جلوی آن را نگیرید، به یقین بدانید این اشتباه شما را از کار باز خواهد داشت. 

در پایان توصیه می کنم، از این بحران به عنوان یک فرصت استفاده کنید و به مدارس دولتی و مردمی استقلال و میدان عمل بیشتر دهید تا مدارس به عنوان موسسات آموزشی موظف و مکَفل به تدوین استراتژی آموزشی و تربیتی یکساله متناسب با اقتضائات منطقه خود شوند و روی پا ایستادن را تجربه کنند.

ممکن است کسانی بگویند که تدوین استراتژی کار یک مدیر و چند معلم نیست. این ایراد تا حدی درست است امَا باید دانست که هدف از طرح این موضوع دست یابی به استراتژی پیچیده نیست، بلکه مقصود این است که مدرسه با توجه به تفاوتهای منطقه ای خود چشم انداز روشن و برنامه کارآمدی برای یکسال داشته باشد و بداند که چه باید انجام دهد و به کدام سمت حرکت کند.

*کارشناس تعلیم و تربیت