رنج «شاد» در خراسان‌شمالی / اینجا آنتن هم نیست چه رسد به اینترنت
خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها، با آمدن کرونا، تمام بخش‌های زندگی تحت تأثیر قرار گرفت و دگرگون شد؛ از نحوه پوشش گرفته تا سلام و علیک گفتن؛ از میهمانی رفتن گرفته تا برگزاری عروسی و عزا. همه ابعاد زندگی به طور کلی تغییر یافت. ابعادی که برای تغییر دادن هر یک می‌بایست سال‌ها برنامه‌ریزی کرد و نقشه کشید؛ حال چه از نظر مثبت و چه از جهت منفی.
یکی از حوزه‌هایی که با تغییراتی رو به رو شد، حوزه آموزش بود. اگر قرار بود شرایط عادی طی می‌شد و قصد تغییر و تحول در نحوه برگزاری کلاس‌ها را داشتیم، شاید سال‌ها این مسئله به طول می‌انجامید اما اینک طی چند ماه به کل فرهنگ آموزش مجازی جای آموزش حضوری را گرفت؛ هرچند مقطعی و با هزاران ایراد.
در این گزارش سعی شده به آموزش در سطح دانش آموزان توجهی کنیم و آن را مورد بررسی قرار دهیم.
آموزش مجازی برای دانش آموزان با برنامه‌ای به‌نام شاد، هرچند نشان داد می‌تواند فواید بسیاری داشته باشد، اما نمی‌شود به‌راحتی از کنار ایرادات آن گذشت. خصوصاً برای استان مرزی و کم برخوردار خراسان شمالی؛ استانی که هم از نظر زیرساخت‌ها در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و هم از نظر سطح درآمدی خانوارها که این موضوع سبب می‌شود خانواده‌ها در تهیه وسایل کمک آموزشی مانند تلفن همراه هوشمند با مشکلات جدی مواجه باشند.
از این رو باید وضعیت «شاد» در خراسان شمالی را به صورت جدی بررسی کرد. نزدیک به ۴۰ روز دیگر بنا است سال تحصیلی جدید آغاز شود و باید فکر اساسی برای دانش آموزانی شود که توانایی استفاده از آموزش مجازی را ندارند.
روستاها محروم از شاد
سید علی مرتضوی، مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات خراسان شمالی در خصوص میزان دسترسی روستاها به اینترنت گفته بود: در حال حاضر حدود ۷۰ درصد از روستاهای استان زیر پوشش شبکه تلفن همراه قرار دارند و بیش از ۵۰ درصد روستاهای استان دارای اینترنت پرسرعت روستایی از محل اجرای طرح پوشش خدمات اجباری ارتباطات و فناوری اطلاعات (یو. اس. او) هستند.
با توجه به نیازمند بودن برنامه شاد به سرعت بالای اینترنت، باید گفت حداقل پنجاه درصد از دانش آموزان روستایی از آموزش‌های مجازی بی بهره‌اند؛ اما چرا گفته شد حداقل؟ پاسخ به این پرسش را خانواده‌هایی می‌دهند که در روستاهای اطراف شهرستان بجنورد ساکن هستند. روستاهایی که از نظر آمار جز روستاهایی هستند که از اینترنت پر سرعت برخوردارند اما در واقع چنین نیست.
به عنوان مثال روستای باغچق که در فاصله کمتر از ۱۰ کیلومتری بجنورد قرار دارد. موسی، یکی از ساکنین این روستا به خبرنگار مهر گفت: برخی نقاط روستا اینترنت دارد و سرعت آن نیز خوب است اما این ماجرا مربوط به تمام نقاط نیست زیرا در بسیاری از منازل اینترنت بسیار ضعیف است.
وی افزود: فرزند من که کلاس چهارم است نمی‌تواند به داخل کوچه‌ها بیاید تا در کلاس‌های درسی شرکت کند.
مشکلات مالی علتی برای عدم بهره‌مندی از شاد
مشکل اساسی دیگر عدم بهره‌مندی مردم روستا از ابزارهای آموزشی مانند تلفن همراه هوشمند است. خانواده‌های روستایی عمدتاً به علت مشکلات مالی از خرید تلفن همراه هوشمند و همچنین اینترنت محرومند. این موضوع را حمیده سلطانی که سرپرست خانوار در یکی از روستاهای اطراف بجنورد است در گفتگو با مهر عنوان می‌کند.
این بانو همچنین بیان کرد: تهیه کتاب و دفتر و سایر لوازم‌التحریر همواره برایم دغدغه بود و نمی‌توانستم آنها را تهیه کنم چه برسد به تهیه تلفن همراه.
وی افزود: اگر کمک‌های گروه‌های جهادی که شبانه برایمان وسایل تحریر می‌آوردند نبود، نمی‌دانستم چطور باید لوازم ضروری فرزند محصلم را تأمین کنم.
عشایری که باز هم مظلوم‌اند
یکی دیگر از اقشاری که با مشکلات فراوانی برای بهره‌مندی از شاد مواجه هستند، عشایر استان بوده کهبه گفته مدیر یکی از مدارس عشایر خراسان شمالی،
آنتن دهی نیز در بسیاری از مناطق عشایری وجود ندارد چه برسد به پوشش اینترنت!
به این ترتیب قشر قابل توجهی از ۱۸۰ هزار دانش‌آموز خراسان شمالی نمی‌توانند از برنامه «شاد» استفاده کنند. همچنین می‌توان به این آمار حاشیه‌نشینان بجنورد را نیز اضافه کرد. بجنورد که شهری کوچک است ما طبق آمار حدود یک سوم جمعیت آن را حاشیه‌نشینان تشکیل می‌دهند. قشری که عمدتاً از مشکلات مالی شدیدی رنج می‌برند و قطعاً توانایی خریداری اینترنتی که هر روز گران‌تر از دیروز می‌شود را ندارند.
برنامه‌های ریز و درشت برای افزایش دسترسی‌ها
اما فرامرز صدقی، رئیس اداره فناوری اطلاعات و ارتباطات اداره کل آموزش و پرورش خراسان شمالی نیز در گفتگو با مهر گفت: بستر اینترنت برای مدارس ۷۲۴ نقطه استان فراهم شد.
صدقی ادامه داد: بر اساس برنامه ششم توسعه، با همکاری آموزش و پرورش، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و شرکت زیرساخت، بسترهای لازم را در شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر جمعیت و روستاهای بالای ۲۰ خانوار فراهم کنند که در این صورت، تمام روستاهای مزبور، از بسترهای لازم برای آموزش‌های مجازی بهره مند می‌شوند.
وی افزود: یک‌هزار و ۲۰۰ مدرسه استان در ۷۲۴ نقطه که بیشتر آن در مناطق روستایی قرار دارد، اینترنت نداشته و یا کیفیت آن مناسب نبود، مشمول این طرح شدند.
از مکاتبه در سطح ملی تا آخرین وضعیت شاد در استان
عباس سعیدی، مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی در گفتگو با مهر اظهار کرد: آموزش و پرورش برای دانش آموزانی که از سخت افزار به منظور استفاده از شبکه شاد برخوردار نیستند مکاتبات زیادی در سطح استان و ملی انجام داده است.
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی ادامه داد: سعی می‌کنیم با کمک دولت و خیرین سخت افزارهایی برای استفاده این دانش آموزان تهیه کنیم و در اختیارشان قرار بدهیم.
وی افزود: با این حال اگر نتوانیم این موارد را تأمین کنیم، موظف هستیم به صورت بسته‌های آموزشی، محتواهای درسی را در درب منازل ارائه دهیم لذا سعی می‌کنیم هر طور شده اجازه عقب افتادن دانش آموزان از تحصیل را ندهیم.
سعیدی با اشاره به اینکه یک‌هزار و ۲۰۰ نقطه در استان فاقد پوشش اینترنت است، گفت: یک‌هزار و ۲۰۰ مدرسه تا پایان مرداد ماه به اینترنت متصل می‌شوند.
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی با اشاره به فعالیت ۸۰ درصدی معلمان در شبکه شاد، تصریح کرد: معلمان استان در حوزه تدوین محتوای آموزشی به صورت الکترونیکی عملکرد مناسبی داشتند.
وی افزود: در مدارس روستایی و عشایری مناطق قرمز به لحاظ شیوع بیماری کرونا، و در صورت عدم دسترسی دانش آموزان به سامانه شاد، برای تداوم آموزش ارسال بسته‌های آموزشی، درس نامه‌ها از طریق راهبران آموزشی و استفاده از برنامه‌های آموزشی تلویزیون انجام می‌شود.
سعیدی در انتها گفت: حدود ۷۰ درصد دانش آموزان استان به سامانه شاد دسترسی داشته و ۳۰ درصد هم به دلیل نبود اینترنت، موبایل یا تبلت و یا سکونت در مناطق روستایی به این سامانه دسترسی نداشتند.
طبق گفته مسئولان ۱۵ شهریور، روز آغاز سال تحصیلی جدید است که با توجه به شیوع کرونا در کشور و استان، احتمال برگزاری کلاس‌ها به صورت مجازی به شدت بالا است و از این رو خبرگزاری مهر پیوسته در حال رصد اقدامات مسئولان برای بهبود شرایط است و این موضوع همواره پیگیری خواهد شد.