روایت کلاس‌های برخط در مدارس الگو و راهیان کوثر/ ایجاد پایگاه مجازی تابستانی
خبرگزاری فارس ـ گروه آموزش و پرورش: مؤسسه علمی رزمندگان در دهه 60 یعنی سال‌های دفاع مقدس با فعالیت تعدادی از رزمندگان که دغدغه فعالیت‌های آموزشی و رشد رزمندگان را داشتند به عنوان مجتمع رزمندگان یا چادرهای آموزشی رزمندگان، حرکت خود را شروع کرد و اکنون مؤسسه‌ای با کارنامه درخشان است.
با مرتضی فاطمی‌نژاد مدیرعامل این مؤسسه درباره چگونگی شکل‌گیری و فعالیت مؤسسه علمی رزمندگان به گفت‌وگو نشستیم که بخش اول گفت‌وگو روایت شکل‌گیری این مؤسسه بود.
فاطمی‌نژاد از ابتدای سال 97 به عنوان مدیرعامل مؤسسه علمی رزمندگان منصوب شد؛ در کارنامه وی عضو هیأت مدیره مؤسسه علمی رزمندگان و مشاور علمی رئیس سازمان بسیج دیده می‌شود؛ او حدود یک دهه است که در زمینه‌های علمی و آموزشی فعالیت کرده است و از دی سال 98 با حفظ سمت به عنوان قائم‌مقام مؤسسه راهیان کوثر فعالیت می‌کند.
مؤسسه علمی رزمندگان اسلام در ایام کرونا در مدارس الگو و راهیان کوثر، برنامه های متعددی را اجرا کرده است؛ در این بخش در خصوص این برنامه‌ها گفت‌وگو کردیم:
*به دلیل وجود کرونا، چند ماهی است که کشور در شرایط خاص قرار گرفته است، با توجه به اینکه مدارس در این ایام تعطیل بوده است، چه اقداماتی در باب آموزش مجازی در زمان تعطیلات کرونایی انجام دادید؟
ماجرای فعالیت مجازی ما به قبل از شیوع کرونا باز می‌گردد؛ در ابتدای سال 97 که بنده به این سمت انتخاب شدم، بر این باور بودم که فناور پایه کردن آموزش، مسیری است که رودخانه تعلیم و تربیت آموزش و پرورش کشور به سرعت به سمت آن پیش می‌رود و در آینده اتفاق خواهد افتاد.
مدارس مجازی بار اولی نیست که فعالیت می‌کند؛ شما اگر آموزش و پرورش و مدرسه را به عنوان یک محل و محفل یادگیری در نظر بگیرید، هم اکنون در شبکه‌های اجتماعی، در فضای اینترنتی و وب تی وی، آموزش و پرورش اتفاق می‌افتد. یعنی دانش‌آموزان ما ساعت‌های طولانی در این شبکه‌ها در حال یادگیری هستند. چه منبع و مأخذ آن داخل کشور باشد چه خارج کشور باشد و با تمام تبعات فرهنگی و ضد تعلیم و تربیتی که به همراه دارد. پس آموزش و پرورش و فناور محور شدن آموزش در دنیا و بالتبع آن در جمهوری اسلامی ایران اتفاق افتاده است.
مدارس مجازی بار اولی نیست که فعالیت می‌کند؛ شما اگر آموزش و پرورش و مدرسه را به عنوان یک محل و محفل یادگیری در نظر بگیرید، هم اکنون در شبکه‌های اجتماعی، در فضای اینترنتی و وب تی‌وی، آموزش و پرورش اتفاق می‌افتد
با این نگاه ما از سال 97، کارگروه بسیار ویژه تشکیل داده و جزو محوری‌ترین برنامه ها قرار دادیم تا به سمت استفاده از فناوری‌های نوین و تکنولوژی آموزشی و به عبارت دیگر رویکرد فضای مجازی در آموزش به نحو احسن و تعریف شده با نگاه سواد رسانه‌ای برویم.
ابتدا زیرساخت های خود را در حوزه مرکزی و استان‌ها به صورت ملی تقویت کردیم و توانستیم شبکه اینترنت داخلی خود را در کل کشور گسترش دهیم. شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌هایمان را انجام دادیم و سامانه امنی برای سراسر مدارس‌مان ایجاد کردیم و در حال حاضر فرایند آموزشی، اطلاعات و آمار مدارس و نحوه پیشرفت حتی معلم با اولیا و دانش آموزان از طریق این سامانه با یکدیگردر ارتباط هستند.
*این سامانه در مدارس راهیان کوثر و در مدارس الگو اجرا شده است؟
در مدارس الگوی موسسه رزمندگان به طور کامل اجرا شده است و در مدارس راهیان کوثر هم کم کم شروع کردیم. در حال حاضر این سامانه در30 مدرسه الگو انجام شده و حضور و غیاب دانش‌آموزان و تکالیفی که باید انجام دهند را به صورت دسترسی‌هایی که تعریف شده است، در این سامانه شاهد هستیم.
جالب است بدانید در این ایام کرونا عددهای بارگذاری تکلیف و ارتباط معلم با دانش‌آموز و اولیا، عددهای بی‌نظیری است. یعنی رکورد انجام شده است و این عددها چند ده برابر است.
نکته دومی که وجود دارد این است که ما از طریق سامانه آموزش مجازی شروع کردیم یعنی دوره‌هایی را به صورت مجازی تعریف کرده و زیرساخت‌هایش را آماده کردیم این هم به عنوان یکی از کارهایی بود که در موسسه اتفاق افتاد و قبل از جریان کرونا بود.
*در زمان کرونا این بستر که آماده کردید، چگونه به شما کمک کرد؟ آیا توانست یادگیری را محقق کند؟
کرونا متأسفانه اتفاق افتاد و ما هم بابت این شرایط که البته در تمام دنیا وجود دارد، ناراحتیم و گرفتاری‌هایی را هم ایجاد کرد. از دوم و سوم اسفند که این بیماری اپیدمی شد، کارگروه بلافاصله تشکیل شد و قرارگاه آموزش مجازی در مرکز و همه استان ها برگزار شد. یعنی در همه استان‌ها قرارگاه آموزش مرکزی دارند. شکل سامانه‌ها متفاوت شد و در ایام کرونا آماده شد و سرورها به صورت خیلی سریع و واقعا جهادی افزایش پیدا کرد به خاطر اینکه بار همزمانی زیاد می‌شد که بتوانیم جوابگو باشیم. سامانه آموزش آنلاین یعنی کلاس‌های آنلاین و برخط و سامانه آموزش آفلاین را بارگذاری کردیم.
در استان‌ها قاعده را بر این گذاشتیم که به همه معلمان گفتیم حقوق و مزایای شما در این ایام که مدارس تعطیل است، پرداخت می‌شود و شعار ما این بود که آموزش تعطیل نیست پس پای کار باشید و نگرانی خانواده ها را برطرف کنید.
فضای فیزیکی داخل مدرسه به فضای فیزیکی داخل خانه رفته است. معلمان ما با روحیه جهادی با انگیزه مثال زدنی واقعا پای کار آمدند.
*همه کلاس‌های درس تشکیل شده است؟
70 درصد کلاس‌هایی که در زمان غیر از تعطیلات کرونا در فضای مدرسه تشکیل می‌شد، در سامانه ها به صورت برخط تشکیل دادیم. یعنی معلم در خانه خودش و دانش‌آموزان در منزل هستند و کلاس‌های درس برگزار می‌شود.
این آماری که ارائه دادم را مدیران کل آموزش و پرورش 12 استان، سامانه ما را دیدند و بر این موضوع صحه گذاشتند و چندین شبکه استانی هم در این باره گزارش تهیه کردند.
*آماری از برگزاری تعداد کلاس هایتان دارید؟
بله در مجموع دو موسسه نزدیک به 12 هزار کلاس در این ایام برگزار کردیم و بیش از بیست و دو میلیون دقیقه آموزش در سامانه آموزش آنلاین، آموزش اتفاق افتاده است.
یعنی در حوزه سامانه مدارس نزدیک به حدود 7 هزار تکلیف بارگذاری شده است. در حوزه استفاده از شبکه و پیام‌رسان داخلی کاری جهادی عظیم صورت گرفته است و همه استان‌ها و خانواده‌های اطراف و اکناف مدارس ما گفتند که ما برای سال بعد هم نه به خاطر کرونا به دلیل تأثیر خوب، مجاب شدیم که استفاده کنیم.
در حوزه سامانه مدارس نزدیک به حدود 7 هزار تکلیف بارگذاری شده است
واقعا معلمان ما پای کار آمدند و از سوی دیگر از چون ما از دو سال قبل آموزش مجازی را شروع کرده بودیم، آمادگی کامل داشتیم و اصلا اتفاق جدیدی نبود یعنی دوم اسفند مدارس تعطیل شد و 7 اسفند کلاس ها را شروع کردیم فقط ما طی پنج روز برنامه ریزی کردیم.
آمار و ارقام هم هر روز ثبت و بررسی می‌شود و گزارش کامل در این مورد وجود دارد. به علاوه این اقدامات، تصمیم گرفتیم جشنواره‌ای از فیلم‌های آموزشی برگزار کنیم.
*یعنی جمع آوری آثار داشته باشید؟
خیر، گفتیم هر معلمی در هفته بهترین کلاس را داشته باشد، همان زمان جایزه نقدی می‌دهیم. به این شکل که هیأت داوری در تمام کلاس های آنلاین حضور دارد و معلمی که با خلاقیت و ویژه درس می دهد، همان هفته تقدیر می شود؛ این اتفاق رقابت سالم و جذابی را بین معلمان ایجاد کرده است.
بیش از 300 ویدئوی مبحث آموزشی توسط معلمان به صورت رایگان تولید شده است و در سایت مؤسسه رزمندگان با «هشتک کرونا فرصت، ویدئوهای آموزشی»، بارگذاری شده است. به دنبال تفاهم نامه با همراه اول هستیم تا برای دانش‌آموزان که در زمینه اینترنت مشکل دارند حتی اینترنت رایگان دهیم و همان فضا نذر فرهنگی، نذر علمی و رزمایش مواسات در حوزه تعلیم و تربیت راه اندازی شود.
*آیا همه دانش‌آموزان شما وارد این سامانه شدند و استفاده می‌کنند؟
در کلاس آنلاین بیش از 80 درصد دانش‌آموزان حضور دارند.
*معلمان و دانش‌آموزان مشکل اینترنت، کندی اینترنت نداشتند؟
بله، کندی اینترنت داشتیم؛ برخی مشکل وسیله و موبایل داشتند که بلافاصله گزارش گرفتیم و در مدارس با حداقل امکانات استودیو تشکیل دادیم.
شاید قریب به 4 استان استودیو تشکیل دادند که از آموزش معلم فیلمبرداری شد و دی وی دی و جزوات آموزشی تهیه شده و بین دانش‌آموزان توزیع شد.
برای معلمان هم بسته حمایتی در نظر گرفتیم و به آن گروه که تدریسشان از حدی که تعیین کردیم، زیادتر است، هزینه‌ای برای اینترنت پرداخت کردیم یا حتی در جایی که اینترنت نبود، معلمانی به جای معلم دیگر تدریس کردند.
*نظر والدین درباره این آموزش ها چیست؟
بر اساس نظرسنجی که انجام دادیم، بیش از 86 درصد افرادی که در نظر سنجی شرکت کردند، رضایت داشتند و خانواده‌ها عنوان کردند که شما از همان اسفند، آموزش‌ها را شروع کردید و آموزش‌ها بسیار خوب ارائه شد و تمام وقت کار کردیم.
*به نظر شما چقدر یادگیری در آموزش‌های مجازی حاصل شده است؟
این را در حال بررسی هستیم. بلاخره کلاس حقیقی و چهره به چهره با آموزش مجازی متفاوت است. وقتی کرونا آمد، ما ناخودآگاه وارد عرصه آموزش مجازی شدیم.
اما ما مدل ارزیابی آماده کردیم و زبده ترین معلمانمان در تهران را آوردیم و گفتیم در زمانی که کلاس درس ندارید، در ارزیابی به ما کمک کنید. این کارها ایده‌ای شده است که مدرسه مجازی تشکیل شود.
هر معلم 20 دقیقه آموزشش، ارزیابی تخصصی شده است و در حال بررسی و جمع بندی آن هستیم. چون اتفاق نو است و کشوربه آن نپرداخته است باید به آن توجه شود.
*شما با این برنامه ها وارد سامانه «شاد» آموزش و پرورش هم شدید؟
بله، از روزی که «شاد» عملیاتی شد. استان‌ها وارد شدند. چون شاد کلاس برخط ندارد، از هر دو سامانه استفاده می‌شود. ما نه تنها منع نکردیم بلکه گفتیم استفاده کنید.
*خب کار خودتان با کیفیت بالاتر از شاد ارائه می‌شد؟
بله شاد کلاس برخط یا سیستم نظارت و ارزیابی ما ندارد اما شاد مثل پیام رسان داخلی است و به جای اینکه مدارس ما از پیام رسان های دیگر استفاده کنند، از شاد استفاده می‌کردند.
آماری که گرفتیم از استان‌ها این بود که به رغم حضور مدارس مان در شاد، آمار حضور در سامانه مان، 17 درصد افزایش داشت حتی برخی استان‌ها هم درخواست کردند که از این سامانه ما استفاده کنند و ما هم در اختیارشان قرار دادیم.
* و اما آخرین سؤال؛ بچه ها در خانه هستند؛ برای فعالیت تربیتی و پرورشی آنها چه کردید؟
برای فعالیت های پرورشی، ارتباط مربی با دانش‌آموزان، محتوای پرورشی و تربیتی، مربی، مشاوره به اولیا پیش‌بینی شد و معلمان ما آتش به اختیار کارهای خوبی انجام دادند و ما چارچوبی به آنها دادیم تا در این حوزه ها فعالیت کنند و برنامه‌هایشان را به این سمت سوق دهند؛ البته ما سامانه ارتباط با والدین هم داریم که مربیان با والدین در ارتباط هستند.
در هر حال محتوا، بازی و سرگرمی پیش‌بینی شده و روی آن کار می‌کنیم که ایده آل آن را در پایگاه مجازی تابستانی خواهیم داشت. روی اردوی مجازی، گردهمایی مجازی و پرسش و پاسخ تربیتی فکر می کنیم و ایده‌های نابی وجود دارد که مدارس و استان ها انجام دادند؛ نگاه ما این است که تعلیم و تربیت، تعطیل نیست و ما به عنوان مؤسسه باید برنامه تعلیم و تربیت داشته باشیم و این موضوع مبنای همه فعالیت‌های ما شده است.