۷ هزار نفر در کشور قرآن را «متفاوت» می‌خوانند/ وظیفه موسسات قرآنی در گام دوم انقلاب
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پسین هرمزگان به نقل از خبرنگار حوزه قرآن و فعالیت‌های دینی خبرگزاری فارس، نشست خبری تشریح دستاوردهای قریب به دو دهه فعالیت مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران صبح امروز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت‌ماه با حضور هانی چیت‌چیان، عضو علمی این مداس و رضا دژبخش، مسئول طرح ملی فهم قرآن در مدارس ابتدایی و متوسطه در سالن جلسات خبرگزاری فارس برگزار شد.
براساس این گزارش، هانی چیت‌چیان عضو علمی مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران در این نشست اظهار داشت: این مجموعه از سال ۷۷ با رویکرد دانشجویی و در قالب کانون قرآن دانشگاه، فعالیت خود را آغاز کرد و در سال ۸۴ به عنوان مدرسه دانشجویی تبدیل شد و از سال ۹۳ با تشکیل ۱۴ مدرسه به عنوان مجمع مدارس، فعالیت خود را گسترش داد که هم‌اکنون دارای ۱۶ مدرسه زیرمجموعه خود است.
تدبر در قرآن اهتمام اصلی مدارس دانشجویی
وی با اشاره به اینکه اهتمام اصلی در این مدارس تحقق تدبر در قرآن و ورود آن به صحنه اجتماعی زندگی از مسیر نیروهای تراز است، گفت: اگر قرآن را برای تربیت انسان به کار ببریم فردی حاصل می‌شود که در عرصه فعالیتی خود برای تحقق تمدن اسلامی تلاش خواهد کرد.
چیت‌چیان با اشاره به اینکه بنا داریم جامعه نخبگانی بر محور قرآن تشکیل شود که بتواند قرآن را خوب بخواند، تصریح کرد: بنا داریم این افراد قرآن را خوب، بیشتر از روال معمول و دقیق بخوانند که گسترش چنین افرادی، جامعه را به سمت امت واحده سوق می‌دهد و این وعده سوره انبیاء است.
عضو علمی مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت گفت: برای آغاز فعالیت ابتدا تلاش‌های صورت گرفته توسط دیگر نهادها و موسسات را بررسی و فعالان قرآنی را دعوت کردیم تا با حضور آنان دوره‌های قرآن پژوهی و تدبر در قرآن را برگزار کنیم که حاصل این دوره‌ها عقبه علمی خوبی را برای مجموعه ایجاد کرد. بعد از مدتی به سمت علمی‌ترشدن فعالیت‌ها رفتیم و به بررسی تفسیر المیزان علامه طباطبایی و تفسیر تسنیم و موضوعی آیت الله جوادی آملی پرداختیم.
تالیف ۱۸ عنوان کتاب برای تدبر در قرآن
وی ادامه داد: در تفسیر المیزان علاوه بر تفسیر و بیان آرا، روش قرآن خواندن نیز توسط علامه بیان شده است. علامه طباطبایی در مقدمه اشاره کرده است که در این کتاب به دنبال شرح نیستیم بلکه به دنبال روش خواندن قرآن هستیم و این زمینه‌ای برای ما شد تا در زمینه روش حرکت کنیم. در این راستا ابتدا مجموعه تسبیح در دو جلد تالیف شد و به آموزش آن پرداختیم و به موازات مطالعات را ادامه دادیم تا در نهایت امروز ۱۸ جلد کتاب با عنوان روش تدبر در قرآن حاصل شده است که در سه سح عمومی، تخصصی و پژوهشی آموزش داده می‌شود.
چیت‌چیان ادامه داد: این کتاب‌ها براساس روش تدبر کلمه‌ای، سوره‌ای، قرآن به قرآن، سوره‌های مکی، ادبی، روایی و ... است که به دانشجویان و طلاب آموزش داده می‌شود. دوره‌های آموزشی ما رایگان است و مدرکی نیز ارائه نمی‌شود زیرا بنا داریم این فرهنگ دقیق خواندن قرآن را گسترش دهیم تا یک دانشجو و طلبه در کنار تخصص خود تا جای ممکن نیز قرآن بیاموزد.
تدبر در قرآن به معنای فهم ما از آن است
عضو علمی مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت گفت: نکات مطرح شده از سوی امام خمینی(ره) در کتاب مصابیح‌الهدایه منبع مهم و قابل مراجعه‌ای برای تدبر و تفسیر است. امام خمینی(ره) می‌فرمایند: معتقدم تفسیر در حوزه تشخیص شارع مقدس است یعنی تفسیر می‌کنیم و می‌گوییم شارع مقدس چه نظری دارد! اما تدبر به این معناست که ما چه می‌فهمیم. هر انسانی موظف است که کلام خدا را بخواند، بفهمد و عمل کند.
وی با بیان اینکه نهضت تدبر در قرآن مانند اربعین است و باید مردمی پیش رود، تصریح کرد: کار موسسات قرآنی آن است که این کار را قدرتمند و نظام‌مند کند. از سال ۸۹ در این مجمع به تدبر موضوعی در قرآن پرداختیم و برای انتشار محصولات نیز انتشارات قرآن و اهل بیت نبوت تاسیس شد. این محصولات به افراد کمک می‌کند تا در هررشته‌ای که هستند با نگاه قرآنی وارد شوند. به طورمثال دانشجویان در حوزه خانواده بر موضوع بیت، دانشجویان جامعه شناسی در موضوع جامعه و ... که در قرآن مطرح شده است، کار می‌کنند و این کار تخصصی موجب افزایش تعداد مدارس ما شد.
عرصه فعالیتی ۱۶ مدرسه دانشجویی قرآن و عترت
چیت‌چیان افزود: این مدارس شامل «علوم انسانی، روانشناسی و تعلیم و تربیت»، «تزکیه و تعلیم برای مقاطع آموزش و پرورش»، «رسانه»، «هنر، ادبیات و داستان‌نویسی»، «علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی»، «حفظ»، «زبان‌های خارجی»، «مدرسه تدبر»، «علوم پایه»، «طب» و ... است. از سال ۹۶ در این مدارس با انباشت محتوا و نیروی انسانی تربیت شده مواجه شدیم که تصمیم گرفتیم به صورت عملیاتی وارد جامعه شویم.
تاسیس مدرسه قرآن شیعی در آمریکا برای تدبر
عضو علمی مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت ادامه داد: در طرح فهم قرآن به این نتیجه رسیدیم که اگر آموزش قرآن را در مدارس اصلاح کنیم، مشکلات برطرف خواهد شد که به صورت آزمایشی این طرح اجرایی شد و تغییر رشدی چشمگیری نیز مشاهده شد. در این طرح کتاب‌های قرآن مدارس تغییر نمی‌کند بلکه روش آموزش متفاوت می‌شود. این طرح هم‌اکنون به این دلیل که آموزش مجازی هم داشت در ایالت تگزاس آمریکا و مونترال کانادا توسط ایرانیان در حال اجراست که حتی در آمریکا مدرسه قرآن شیعی برای آن ایجاد شده است و به زبان انگلیسی به مسلمانان غیرایرانی آموزش می‌دهند.
وی اضافه کرد: کمیته امداد امام خمینی (ره) نیز این طرح را برای ۱۲۵ مرکز مددجویی خود اجرا کرد که ابتدا آموزش سه روزه‌ای برای مددکاران ارائه شد و با سایت پشتیبان در روند کار نیز هدایت شدند که آثار بسیار خوبی داشت. این روند آموزشی سال قبل از سوی ما پایان یافت اما همچنان این مجموعه خودجوش در حال اجرای آن است.
هر فردی در جایگاه خود، قرآن بخواند، پیشرفت بیشتری می‌کند
چیت‌چیان افزود: برای اجرای این طرح‌ها ما تنها قرآن خواندیم و هربار بیشتر و بیشتر خواندیم و تدبر کردیم و برداشت‌های خود را با احکام، روایات، بیانات ولی فقیه و در نهایت باز قرآن تطبیق دادیم و منتشر کردیم و این‌ها حجت کار ما بودند و معتقدیم هر فردی در جایگاه خود هرچه قرآن بخواند می‌تواند پیشرفت بیشتری داشته باشد. ما نمونه‌ای هستیم که نشان می‌دهد، قرآن در شوره‌زار هم گُل می‌رویاند.
عضو علمی مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت گفت: ما به افراد توصیه می‌کنیم اگر در حوزه تعلیم و تربیت هستید، سوره لقمان مطالعه کنید، برای جامعه شناسی، سوره انبیاء را بخوانید و برای مدیریت سوره بقره را مطالعه کنید اما مشکل آن است که افراد قرآن نمی‌خوانند. در حوزه رسانه نیز توصیه می‌کنم افراد رسانه‌ای سوره لقمان را بخوانند.
۷ هزار دانشجو و طلبه‌ای که متفاوت قرآن می‌خوانند
وی تصریح کرد: در این مجموعه ۲۰۰ مربی مشغول فعالیت هستند و حدود ۷ هزار دانشجو و طلبه نیز در دوره‌های آموزشی ما به صورت مجازی، تخصصی و حضوری مشغول آموزش هستند. در دوره‌های حضوری به صورت هفتگی ۱۲۰ کلاس برگزار می‌شود که البته در ایام کنونی به دلیل کرونا، بیشتر کلاس‌های ما غیرحضوری بود. در فروردین‌ماه بالغ بر ۲۳۰۰ نفر در ۵۰ عنوان کلاس مجازی این مجمع در طول هفته شرکت کردند که هزار نفر از آنان فعال هستند و امتحان خواهند داد. علاقه‌مندان برای مشاهده برنامه‌های آموزشی ما می‌توانند به سایت مجمع از اینجا مراجعه کنند.
چیت‌چیان با اشاره به برنامه‌های عملیاتی این مجمع تصریح کرد: علاوه بر عملیات طرح ملی فهم قرآن، طرح مشترکی توسط مدرسه طب با مشارکت مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در حال انجام است که دوره اول آن اجرایی شده است و دوره دوم آن بعد از ماه رمضان آغاز می‌شود که به دلیل کرونا ممکن است، مجازی باشد. دومین عملیات مجموعه در حوزه حفظ قرآن براساس بیانات مقام معظم رهبری است که در این راستا باتوجه به شرایط کشور حفظ سوره انفال در دستور کار است از این سوره محورهایی احصاء شده و به مردم ارائه می‌شود.
هدف فعالیت‌های موسسات قرآنی در گام دوم انقلاب
عضو علمی مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت با طرح این سوال که مقصد و هدف فعالیت‌های موسسات قرآنی کجاست، گفت: شاید موسسات این پاسخ را ارائه کنند که رشد حفاظ قرآن، افزایش جلسات قرآنی، گسترده شدن فعالیت‌های قرآنی در دانشگاه‌ها و ... اهداف ما باشد اما شایسته است که در گام دوم انقلاب اسلامی حل معضلات اجتماعی هدف موسسات باشد.
وی اضافه کرد: موسسات قرآن با فعالیت‌های فرهنگی خود باید کاهش طلاق، تسهیل ازدواج، اشتغال‌زایی و ... را محقق کند نه اینکه شغل ایجاد کنند و جهیزیه بدهند بلکه باید عقبه فرهنگی را تغییر دهند. در گام دوم انقلاب اسلامی، موسسات وظیفه دارند مقاصد عینی داشته باشند، رشد جلسات و حفاظ، اهداف میانی است اما کافی نیست و باید به سراغ اهداف عینی بروند. اگر این گونه عمل نکنیم دچار بلای سوره نور می‌شویم که ولی جای دیگری است و ما جای دیگر سینه می‌زنیم.
چیت‌چیان سومین عملیات این مجمع را پویش ضربان حیات معرفی و تصریح کرد: در این پویش براساس تدبر در سوره انفال و برای فهم بیشتر اهداف آن سوره، حفظ تدبری دو سوره یاسین و حدید در دستور کار است تا افراد با رویکرد ذکر و انفاق بیشتر آشنا شوند. برای این امر نرم افزار مدار نور نیز طراحی شده است که روز میلاد امام حسن (ع) رونمایی می‌شود.
برگزاری کنفرانس علمی و تخصصی روانشناسی قرآنی
عضو علمی مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت اضافه کرد: عملیات بعدی این مجمع، برگزاری کنفرانس علمی و تخصصی روانشناسی قرآنی است که بنا بود در همین ماه برگزار شود که به دلیل کرونا به تعویق افتاد. تاکنون ۱۵۰ مقاله علمی در این موضوع از داخل و خارج به دبیرخانه کنفرانس ارسال شده است.
وی ادامه داد: عملیات دیگر، ختم تدبری قرآن در ماه رمضان به صورت مجازی است که برای این امر سوره‌ها از نگاه عرضی و موضوعی دسته بندی شده اند تا افراد ضمن ختم قرآن با موضوعات مطرح دسته‌بندی شده برخورد کنند.
چیت‌چیان گفت: پویش رهبر نوجوان براساس مولفه‌‌های قرآنی در حال انجام است که ویژگی فرمانده تراز احصاء شده و در قالب نامه به نوجوانان اطلاع رسانی می‌شود که مرحله اول اجرایی شد. برخی نوجوانان به این نامه‌ها بازخورد دادند و پاسخ ارسال کردند و حتی برخی نیز شعر سرودند که در گام دوم آثار نوجوانان منتشر خواهد شد. عملیات بعدی این مجموعه، برگزاری دوره برای ایرانیان خارج از کشور است که در استرالیا و سوئیس برای دانشجویان ایرانی مقیم اجرایی شده است.
اجرای طرح ملی فهم قرآن در مدارس منطقه ۱۴ تهران
رضا دژبخش مسئول طرح ملی فهم قرآن در مدارس ابتدایی و متوسطه نیز در بخش دیگری از این نشست گفت: براساس طرح‌های پژوهشی قبلی این طرح تدوین شد. در فضای معمول آموزش پرورش برای آموزش قرآن، ابتدا به سراغ روخوانی می‌روند و سپس به حفظ و شاید مفاهیم هم پرداخته شود اما در این طرح روند عکس است و ابتدا مفاهمی ارائه می‌شود که متناسب با سن هردانش‌آموزان برنامه‌ریزی برای امر انجام داده‌ایم و در نهایت با مرور و اشتیاق دانش‌آموزان حفظ رخ می‌دهد که به تبع روخوانی را هم محقق می‌کند.
وی افزود: در این طرح جدولی طراحی شده است تا برای هر دانش‌آموز در هر مقطعی چه سوره‌ها و مفاهیمی ارائه شود و سال بالاتر چه مطالبی را بیاموزد. به طور مثال برای مقطع ابتدایی مفاهیم جزء ۳۰ قرآن به علاوه سوره حمد در دستور کار است. این طرح به صورت آزمایشی ابتدا در ۶ مدرسه منطقه ۱۴ اجرایی شد که ابتدا معلمان مدارس آموزش دیدند و سپس در مدارس دروس را براساس مفاهیم قرآنی آموزش دادند. این معلمان در زمان آموزش دروس مانند ریاضی، اجتماعی و ... متناسب با مطالب مفاهیم قرآنی را هم به دانش‌آموز آموزش می‌دهند. این طرح در سال دوم فراگیرتر شد و هزار مدرسه این منطقه را تحت پوشش گرفت و در مجموع ۵۰ معلوم آموزش دیدند.
دژبخش افزود: بازخوردهای اجرای این طرح بسیار چشم‌گیر بود و مدیران مدارس مجری و خانواده‌های دانش‌آموزان از تغییر رفتار دانش‌آموزان ابراز رضایت داشتند. این طرح هم‌اکنون علاوه بر چندین منطقه تهران در شهرستان‌های مشهد، میبد، یزد، اهواز، رشت، قزوین، ساری، کنگان، کیش و ... نیز در حال انجام است و سایتی برای آن ایجاد شده است که به صورت غیرحضوری آموزش‌ها ارائه می‌شود و در برخی از مدارس و شهرستان‌ها نیز خودجوش در حال اجراست.
مسئول طرح ملی فهم قرآن در مدارس ابتدایی و متوسطه در پایان خاطرنشان کرد: مذاکره اولیه برای اجرای سراسری این طرح با مسئولین آموزش و پرورش صورت گرفته است که منتظر تائید نهایی آنان هستیم.